Składki ZUS – wysokość stawek standardowych, preferencyjnych i nowe ulgi
Koszty prowadzenia firmy są różne i zależą od specyfiki prowadzonej działalności. Jest jednak pewien rodzaj kosztów, który opłacać muszą co miesiąc prawie wszyscy, czyli odprowadzane do ZUS składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Składki te muszą regulować zarówno osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jak wspólnicy jednoosobowej spółki z o.o., spółek jawnych, komandytowych i partnerskich. Do ich płacenia nie są natomiast zobligowani wspólnicy wieloosobowej spółki z o.o.
Składki standardowe i preferencyjne
Podstawowa stawka składek społecznych (wraz z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym) w 2019r. wynosi 904,60 zł, a składka zdrowotna 342,32 zł. Łącznie to wydatek rzędu ponad 1300 zł, więc niemało, zwłaszcza dla mniejszych firm.
Tak wysokie opłaty mogłyby zniechęcać potencjalnych przedsiębiorców i działać na niekorzyść rozwoju przedsiębiorczości. Dlatego nowe firmy mogą przez pierwsze 24 miesiące swojej działalności opłacać preferencyjne stawki ZUS. Warunkiem jest to, by przedsiębiorca nie prowadził obecnie oraz w okresie 5 lat przed rozpoczęciem nowej działalności innej działalności gospodarczej. Dodatkowo działalność nie może być wykonywana na rzecz firmy, w której przedsiębiorca pracował w bieżącym lub ubiegłym roku (na zasadzie umowy o pracę lub spółdzielczego stosunku pracy). Ulgi dotyczą jednak tylko składek społecznych – ich wysokość w 2019 r. wynosi 213,57 zł. Składki zdrowotne pozostają bez zmian.
Pół roku bez ZUS i „firma na próbę”
W 2018 r. ZUS wprowadził jeszcze 2 nowe rozwiązania. Po pierwsze, możliwość półrocznego zwolnienia z ZUS dla osób, które dopiero co założyły działalność gospodarczą. Przez pierwsze 6 miesięcy działania mogą one w ogóle nie opłacać składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy (ubezpieczenie zdrowotne nadal jest obligatoryjne). Skorzystanie z tzw. ulgi na start nie powoduje jednak utraty możliwości płacenia składek preferencyjnych. Tak więc kiedy zakończy się 6-miesięczny okres bezskładkowy, przedsiębiorcy przysługuje prawo do 24 miesięcy składek preferencyjnych.
Drugim ułatwieniem jest opcja prowadzenia firmy jako działalności nierejestrowej. Takie rozwiązanie przeznaczone jest dla osób, których przychody wynoszą nie więcej jak 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. nie mogły więc miesięcznie przekroczyć 1050 zł). Wcześniejsze prowadzenie działalności nie przekreśla możliwości działania jako „firma na próbę”, o ile wyrejestrowano ją przed 30 kwietnia 2017 r. Po spełnieniu tych warunków przedsiębiorca w ogóle nie musi rejestrować firmy, nie płaci składek na ubezpieczenie w ZUS, ani zaliczek na podatek dochodowy. Zobowiązany jest jedynie do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży i opłacenia podatku na koniec roku.
Składki ZUS od przychodu
Wprowadzone w styczniu 2019 r. zmiany w przepisach mają na celu wsparcie firm o dłuższym stażu, których dochody nie są zbyt duże. Częstym zjawiskiem jest bowiem prowadzenie działalności jedynie przez 2 lata płacenia preferencyjnych stawek ZUS. Po tym okresie obciążenia związane z opłaceniem składki o standardowej wysokości sprawiają często, że kontynuowanie działalności jest nieopłacalne i przedsiębiorcy zamykają firmy. Według danych GUS taki jest los co czwartego start-upu.
Kto dokładnie może skorzystać z Małego ZUSu? Po pierwsze firmy, których przychody z ubiegłego roku nie przekroczyły 30-krotności minimalnego wynagrodzenia. Tak więc jeśli w 2019 r. przedsiębiorca chce skorzystać z niższych stawek ZUS, jego firma nie mogła wygenerować w 2018 r. przychodów większych jak 63 tys. zł. Ważne jest też to, że limit przychodów jest zmniejszany w sposób proporcjonalny do liczby dni, w których prowadzana była działalność. Z preferencji nie mogą jednak skorzystać te osoby, które prowadziły działalność w ubiegłym roku krócej jak 60 dni oraz te, które prowadzą działalność dla byłego pracodawcy (analogicznie do zasad składek preferencyjnych). Nowe ulgi również dotyczą jedynie składek na ubezpieczenie społeczne. Niższa wysokość składki nie zostaje także przyznana automatycznie, przedsiębiorca musi w wyznaczonym terminie (w 2019 r. do 8 stycznia) złożyć w ZUS wymagane dokumenty.
Preferencyjne składki nie są bezterminowe. Z tej ulgi można korzystać przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy. W praktyce oznacza to, że jeśli firma przez kolejne 3 lata ma nie za wysokie przychody, w tym czasie może korzystać z ulgi, ale prze kolejne 2 lata będzie musiała opłacać pełną wartość składek. I dopiero po ich upływie znów będzie miała prawo ubiegać się o przyznanie ulgi.
Aby obliczyć wysokość składek po zastosowaniu ulgi, należy poświęcić nieco czasu postępując zgodnie z wytycznymi ustawodawcy – ogromne znaczenie ma tu średni miesięczny przychód z poprzedniego roku. Stawka będzie więc dla każdego indywidualna, jednak na pewno przedsiębiorca, którego przychód wyniósł maksymalnie 63 tys. zł, zapłaci składki niższe, niż gdyby pozostał przy standardowej stawce.